Müteattit defalar gündeme getirdiğimiz Aşykale Çimento ve Erçimsan A.Ş.' de yaşananlar Usta gazeteci Deniz Zeyrek'in de gündemine girdi.
Sözcü Gazetesi Yazarı Zeyrek, Bir Servet Transferi başlıklı yazısında, Şirketin nasıl ele geçirildiğine yönelik iddilarda bulundu.
İşte Zeyrek'in o yazısı...
Bugün size anlatacağım olay, Türkiye ekonomisinin nasıl bu hale geldiğinin özeti gibi. Elimde konuyla ilgili çok fazla belge ve bilgi var.
Emin olun detaylarını paylaştıkça dudağınız uçuklayacak.
Ancak ben bugün olayın genel hatlarından söz edeceğim.
Başrollerde Aşkale Çimento Fabrikası ve bir kamu bankasıyla bir Büyükşehir Belediyesi var.
★★★
Aşkale Çimento 1992 yılına kadar devlete aitti.
1992 yılında birçok devlet fabrikası gibi Aşkale Çimento San. T.A.Ş. satışa çıkarıldı.
O zamanki Erzurum Valisi Mehmet Ağar’ın teşvikleriyle Erzurumlu tüccar ve sanayiciler hemen harekete geçti ve fabrikayı satın almak için kampanya başlattı.
Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası (ETSO) kampanyaya öncülük etti. Erzurum Çimento Sanayi Holding A.Ş. (ERÇİMSAN) kuruldu ve 2,3 milyon dolar para toplandı.
Bu para Aşkale Çimento’yu almaya yetmiyordu. Erzurum Valiliği devreye girdi ve Erzurum Özel İdaresi de 1,25 milyon dolar koyarak ERÇİMSAN’a ‘büyük ortak’ oldu.
Yani özelleştirilen şirketteki en büyük pay sahibi yine devlet oldu.
ETSO da kurumsal olarak ERÇİMSAN’a sadece 75 hisseyle katıldı ve oda da ETSO Başkanı Lütfü Yücelik tarafından temsil edildi.
ERÇİMSAN Holding, bir kamu bankasından (İsmi belgelerde mevcut) 28 milyon 450 bin dolar kredi kullandı ve 1993’te Aşkale Çimento özelleştirilmiş oldu. Aşkale Çimento’nun yüzde 99,9’u ERÇİMSAN’a geçti, yüzde 0,1’i de tüzel kişiliği korunan Aşkale Çimento’nun oldu.
ETSO Başkanı Lütfi Yücelik, yüzde 0,1’lik hisseyle Aşkale Çimento’nun, (75 hissesi olan) Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası adına da ERÇİMSAN’ın yönetim kurulu başkanı oldu.
★★★
Özelleştirme sırasında ERÇİMSAN’ın 80 bin hissesi vardı. Şirket için konulan para miktarlarına göre Erzurum İl Özel İdaresi’nin hisse sayısı da 25 bindi (yaklaşık yüzde 31,25).
2004’te Büyükşehir Yasası çıktıktan sonra Erzurum Büyükşehir oldu. İl Özel İdaresi kapandı ve bu hisseler Erzurum Büyükşehir Belediyesi’ne geçti.
İlginçlikler tam da buradan itibaren başladı:
ERÇİMSAN 2005 ve 2007'de yüzde 50 bedelsiz sermaye artırımı yaptı. Pay sayısı 80 binden 120 bine çıkarıldı.
Bu durumda Erzurum Büyükşehir Belediyesi'nin pay sayısı 37 bin 500'e çıkması gerekirken (rapora göre) "anlaşılamayan ve belgeler pay sahiplerine gösterilmediğinden tespit edilemeyen bir şekilde" Erzurum Büyükşehir Belediyesi'nin pay miktarı 21 bin 588'de yani yüzde 17,99'da kaldı.
Buna karşın başlangıçta sadece ETSO'nun 75 hissesini ve Aşkale Çimento'nun yüzde 0,1 hissesini temsil eden Lütfi Yücelik'in hisse sayısı 2001'de 500 hisseye, 2005'ten itibaren de 10 bin hisseye çıkmış oldu.
Ne ilginç değil mi
Erzurum Büyükşehir Belediyesi'nin hisseleri yüzde 13,26 oranında düşerken Lütfi Yücelik'in hisseleri yüzde 13,6 olmuş.
Bu arada ERÇİMSAN büyüme atağına geçmiş.
- 2015 yılında Bilecik'teki SANÇİM'i borçlarıyla birlikte 305 milyon dolara satın aldı.
- 2015 yılında Samsun'un Kavak ilçesindeki (yapımı 100 milyon dolara mal olmuş) KAVÇİM'i borçlarıyla birlikte 350 milyon dolara satın aldı.
- SANÇİM ve KAVÇİM'i çalışır hale getirmek için de ayrıca 30 milyon dolar harcadı.
Aynı kamu bankası bu satın almalar için şirkete 644 milyon 400 bin dolar tutarındaki krediyi hiçbir ekspertiz raporu olmaksızın sadece Aşkale Çimento'nun mal varlığına (11.4 milyar liralık) ipotek koyarak verdi.
- Şirket, Sakarya'da çimento fabrikası kurulacağı söylenen bir araziye de 17 milyon dolar ödedi. Ancak araziyle ilgili ÇED raporu alınamadığından fabrika yapılamadı ve 17 milyon doların akıbeti belirsiz hale geldi.
Yazının tamamını okumak için tıklayın
29.03.2024 17:52:42